Prof. dr. Kim Putters, directeur SCP

Het laatste filmpje in de reeks: Gaan de gebeurtenissen in de coronacrisis de maatschappij veranderen? Het is te vroeg om conclusies te trekken, vindt Kim Putters (directeur SCP en hoogleraar Beleid en Sturing van de Zorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam) De toekomst van de zorg wordt vormgegeven door de keuzes van de zorgbestuurders en de rol van de burger en de professional in het zorgbestuur. 'De professional en de patiënt laten zich niet meer wegsturen van de bestuurstafel.'

Guy Schulpen, medisch directeur van zorggroep ZIO

'De crisis heeft ons verleid om schotten te doorbreken, om het samen te rooien.' De goede verbintenis tussen verschillende zorgaanbieders in Zuid-Limburg was volgens Guy Schulpen (medisch directeur zorggroep ZIO) een heel mooie basis voor de samenwerking in de crisis. Nu de acute crisis afzwakt, ziet hij ook dat organisaties weer terugvallen in het oude gedrag en weer muren optrekken. Hoe houden we de open samenwerking vast in de toekomst?

Wilma van der Scheer reflecteert op Herma van der Wal en Ab Klink

'Bestuurders houden van bestuurlijke puzzels dus is deze periode, hoe naar het soms ook is, ook smullen, want je wordt uitgedaagd in je bestuurder-zijn.' Wilma van der Scheer (directeur van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur) ziet in de filmreeks over besturen in coronatijd de 'bestuurskunst' in beeld gebracht. Een interview over hoe bestuurders leren, intuïtie en ideeën over de toekomst van de zorg. 

Ab Klink, Ad interim voorzitter raad van bestuur Coöperatie VGZ

Die stresstesten van de Nederlandsche Bank zijn er dus niet voor niks, en eigenlijk is er maar weinig aan reserve opgebouwd: voor Ab Klink (raad van bestuur Coöperatie VGZ) was de uitbraak van de corona pandemie op een bepaalde manier ook een wake-up call. Een gesprek over de keuzes die we nu maken en de gevolgen daarvan voor de sector na corona.

Herma van der Wal, bestuurder Dimence Groep

'Nu komt het er op aan als leider dat de goede dingen behouden blijven, en dat je de dingen die niet goed zijn achter je probeert te laten.' Herma van der Wal, bestuurder van de Dimence Groep, vroeg de professionals van Dimence de afgelopen tijd vanuit hun waarden beslissingen te nemen. En dat past bij hoe ze hun rol ziet in de toekomst.  'Als je veel meer in netwerken gaat werken, moet je als individuele hulpverlener ter plekke waardenafwegingen kunnen maken. Mensen in de zorg kunnen dat.' 

Astrid Rotering, bestuurder Jeugdbescherming west

'De afgelopen weken heb ik gezien dat we met onze netwerkpartners heel goed konden samenwerken. De muren om de instituties verdwenen. Ik hoop dat we dat vol blijven houden.' Astrid Rotering (raad van bestuur Jeugdbescherming west) over loslaten, vertrouwen en de kracht van de professional.

Marieke Schuurmans reflecteert op Mark van Houdenhoven en Piet-Hein Buiting

Hoogleraar verplegingswetenschap Marieke Schuurmans zag in de films met Mark van Houdenhoven en Piet-Hein Buiting precies wat ze van een bestuurder verwacht: verbindende visie en leiderschap. Een interview over het menselijk kapitaal, het in beweging zetten van de sector en het toevoegen van leven aan de jaren.

Piet-Hein Buiting, bestuurder Jeroen Bosch Ziekenhuis

'Wat is corona en hoe behandel je eigenlijk een epidemie?' Als bestuurder van het Brabantse Jeroen Bosch Ziekenhuis werd Piet-Hein Buiting vroeg geconfronteerd met de corona pandemie. Hij zocht advies bij experts: 'We hebben heel veel gehad aan het andere denken dat tropenartsen hebben ingebracht in onze regio.'

Mark van Houdenhoven, bestuurder Sint Maartenskliniek

‘Hebben we geluisterd, hebben we alle signalen opgepikt? Heb ik signalen gemist omdat ik ze niet wilde zien?’ Mark van Houdenhoven (voorzitter raad van bestuur van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen) kijkt uit naar de evaluatie na de crisis, om te leren voor een volgende keer.

Patrick Jeurissen reflecteert op Guus van Weelden en Marian Kaljouw

'Wat me het meest opviel is hoe centraal professionals en experts weer staan. Je ziet dat het in een crisissituatie niet gaat om de markt of de overheid, maar om de professional,' ziet prof.dr. Patrick Jeurissen (Radboudumc Nijmegen).

Guus van Weelden, bestuurder UWV

'Wat ik ongelooflijk knap en krachtig vind is dat we de NOW-regeling in drie weken voor elkaar hebben gekregen.' Bestuurder van UWV Guus van Weelden blikt terug op een roerige tijd. Ook kijkt hij vooruit: 'Ik was een gematigd voorstander van thuiswerken, en we zien nu dat het veel meer mogelijkheden biedt en dat het verzuim ook minder is. Maar hoe gaan we dit met zijn allen volhouden? We missen het menselijke contact.'

Marian Kaljouw, bestuursvoorzitter NZa

Toen de coronacrisis losbarstte, kreeg Marian Kaljouw de neiging om het groene pak aan te trekken dat ze droeg als IC-verpleegkundige. Maar als bestuursvoorzitter van de NZa kan ze nu meer bijdragen door de coördinatie van het heropstarten van de reguliere zorg voor haar rekening te nemen. 'Toen we die opdracht kregen ontvlamde er ook iets en toen dacht ik: dat is ook mooi. Dan gaan we dat doen.' Over werk dat ertoe doet, spelen in de eredivisie en hoe zich nu terugbetaalt wat de laatste jaren is opgebouwd.

Gabriël Anthonio reflecteert op Ruud Rutten en Jopie Nooren

Over zorgen dat je team een team blijft, het nut van stilzitten en het zoeken van het optimale midden, ook in crisistijd. 
Gabriël Anthonio is voorzitter van de raad van bestuur van Verslavingszorg Noord Nederland en Bijzonder Hoogleraar Sociologie van Leiderschap, Organisaties en Duurzaamheid aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Ruud Rutten, bestuurder Tactus Verslavingszorg

Het bijzondere van deze crisis, ziet Ruud Rutten (Tactus verslavingszorg), is dat het een caute crisis is 'die ook de komende jaren diepe groeven zal trekken. Dus je moet direct ook op de middellange termijn managen.'

Jopie Nooren, bestuurder Bartiméus

'Elke dag worden vanuit het landelijke beleid de regels aangepast. Elke stap die we gezet hebben, kan ook weer teruggedraaid worden. Dus we kunnen onze medewerkers niet de zekerheid geven die ze vragen. Dat vind ik moeilijk.'

Roland Bal reflecteert op José Manshanden en Jan den Boon

De tijd van het crisismanagement is voorbij. Bestuurders moeten weer leren loslaten en terug zien te gaan naar de oude situatie, ziet prof.dr. Roland Bal (Erasmus School of health Policy & Management). In dit interview gaat het om het vertalen van de buitenwereld naar de organisatie en leren dansen met het virus.

Jan den Boon, bestuurder MST Enschede

Soms wilde Jan den Boon (bestuurder MST) dat hij zijn doktersjas niet aan de wilgen had gehangen, zodat hij als dokter in deze crisis had kunnen meewerken. Maar: 'het is bestuurlijk wel een heel interessante periode. Als bestuurder word ik er wel een beetje warm van.' In dit interview gaat het over het maken van een triageprotocol, de invloed van emoties op beleid en over focus: 'Uiteindelijk ben je aan het eind van de crisis als bestuurder verantwoordelijk voor een paar kernzaken die je tot stand had moeten brengen.'

José Manshanden, directeur GGD Amsterdam

Van het regionaal crisisoverleg tot de minister: overal worden beslissingen genomen over wat de GGD'en zouden moeten doen en laten. Voor José Manshanden, directeur Publieke Gezondheid van de GGD Amsterdam een opgave: 'Langs allerlei verschillende kanten krijg je input, en de kunst is te selecteren en te kijken: wat moet nu eerst en wat kunnen we later? Wat loopt goed en waar moeten we anderen inschakelen?'

Roel Coutinho reflecteert op de pandemie

Prof.dr. Roel Coutinho is emeritus hoogleraar epidemiologie en bestrijding van infectieziekten aan de universiteiten van Amsterdam en Utrecht en voormalig directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM.
‘Ik geloof mijn ogen niet,’ dacht prof.dr. Roel Coutinho toen de hele maatschappij tot stilstand kwam voor het coronavirus. Onlangs publiceerde hij een boekje over epidemieën en pandemieën. Daarin stelde hij dat we weer een pandemie zouden krijgen. Ook al zag hij meer epidemieën, dat deze pandemie zich op deze manier ontwikkelt, had hij niet voorzien. Deze crisis vraagt volgens Coutinho van bestuurders dat ze zichzelf kennen: ‘Blijf naar jezelf kijken: hoe reageer ik, ben ik bang, hoe ga ik daar mee om?’ Bekijk hier het interview:

René ten Bos reflecteert op de bijdragen van Conny Helder en Eddy van Doorn

Hoogleraar Filosofie René ten Bos voelt zich 'als een vis in het water' bij de vragen en morele dilemma's die de coronatijd opwerpt. Wat ziet deze voormalig Filosoof des Vaderlands wanneer hij de interviews met Conny Helder (TanteLouise) en Eddy van Doorn (Reinier van Arkel) bekijkt? 'Welk antwoord je ook geeft op een bepaalde situatie, het juiste antwoord is er niet. En juist het feit dat ze er níet uitkomen, is essentieel voor het nemen van een beslissing.' 

Eddy van Doorn, bestuurder Reinier van Arkel

Het huidige beleid is tegengesteld aan de behandelvisie van Reinier van Arkel, en dat levert bestuurder Eddy van Doorn ethische dilemma's op. 'De behandelvisie is gericht op deelnemen, maar het beleid zorgt voor afstand en dat mensen weer naar binnen moeten.'

Conny Helder, bestuurder TanteLouise

Het niet toelaten van bezoek in verpleeghuizen is een van de grootste vraagstukken voor Conny Helder (TanteLouise). Het is volgens haar te vroeg voor de evaluatie van het beleid: 'We zitten er nog middenin, laten we ons concentreren op het nemen van de goede besluiten en het doen van de goede dingen.' 

Pauline Meurs reflecteert op de bijdragen van Rob Dillmann en Kees Erends
'Er ontstaat ruimte voor ander gedrag, ten behoeve van het algemeen belang, ziet Pauline Meurs als ze kijkt naar de films van Rob Dillmann (Isala) en Kees Erends ('s Heeren Loo) en naar wat er bijvoorbeeld bij ziekenhuizen en verzekeraars gebeurt. 'Kunnen we die flexibiliteit na de crisis behouden?' Pauline Meurs is hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg van Erasmus School of Health Policy & Management van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Rob Dillmann, raad van bestuur Isala

'De komende maanden worden misschien wel moeilijker dan de afgelopen weken.' Bestuurder Rob Dillmann van Isala werkt met zijn 'Back to the future'-team aan het ziekenhuis na de coronatijd. We spraken hem onder andere over het nieuwe normaal, de autoritaire verleiding en de continuïteit van de reguliere zorg.

Kees Erends, raad van bestuur van 's Heeren Loo

"De organisatie gaat zo verschrikkelijk mooi werken, heel veel dingen gaan plotseling perfect." Het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur sprak op 8 april met Kees Erends over wat de coronacrisis vraagt van hem als bestuurder in de zorg en van zijn organisatie. Over zorgen, loslaten en vertrouwen hebben.

prof.dr. Henk Nies hoogleraar Organisatie & beleid, VU en directeur Strategie& Ontwikkeling, Vilans

"Ze worstelen met waarden, hebben lastige keuzes te maken en laten hun mensen zien: dit is het goede om te doen." In deze reeks 'Besturen in een bijzondere tijd, reflectie in actie’ reflecteert prof.dr. Henk Nies op de films met Patricia Eshuis en Frido Kraanen.

Henk Nies is hoogleraar Organisatie & beleid aan de Vrije Universiteit Amsterdam en directeur Strategie & Ontwikkeling bij Vilans.

Patricia Esveld, bestuurder bij ProPersona

De daadkracht die ze ziet bij haar medewerkers, dat raakt Patricia Esveld, voorzitter van de raad van bestuur bij ProPersona, in deze crisistijd. Het Erasmus Centrum voor Zorbestuur sprak op 3 april met haar over wat de coronacrisis vraagt van haar als bestuurder in de zorg. ​

Pro Persona is een organisatie met deskundigheid in het behandelen van hulpvragen op het gebied van specialistische geestelijke gezondheid.

Frido Kraanen, bestuurder van Omring

Omring had dit jaar een nieuw crisishandboek gemaakt. Maar het corona-scenario staat er niet in. In de vierde film in deze reeks: Frido Kraanen over de dilemma's die de pandemie met zich meebrengt. Nabijheid is een kernwaarde van Omring, maar de deuren zijn u gesloten voor de naasten van de bewoners. 

Omring is een zorgoragnisatie uit de kop van Noord-Holland, met onder meer woonzorglocaties, thuiszorg en revalidatie.

MAART

Reflectie met Paul 't Hart, hoogleraar Bestuurskunde

Hoe kijkt een expert in crisismanagement naar deze extreme situatie? En wat ziet hij als hij kijkt naar de bestuurders die wij deze week spraken? Paul 't Hart reflecteert op de week en op de woorden van Julianne Meijers en Bianka Mennema.

Paul 't Hart is hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit Utrecht en de Nederlandse School van Openbaar Bestuur (NSOB). Hij is een expert op het gebied van crisisbeheersing en politieke en regeringselites. Hij is een van de oprichters van het COT, instituut voor veiligheids- en crisismanagement

Bianka Mennema, bestuurder van het Bravis ziekenhuis.

Corona is zo overheersend in ieders gedachten, dat het soms best moeilijk is om ook bezig te blijven met de langere termijn, met organisatorische vraagstukken die niet met deze crisis te maken hebben. Dat ervaart ook Bianka Mennema, die doelbewust aan sommige medewerkers vraagt om na te denken over projectmatige zaken. “Je hebt bijna het gevoel dat je over iets praat wat niet relevant genoeg is vandaag de dag.” 

Het Bravis ziekenhuis in Bergen op Zoom & Roosendaal biedt een breed palet van medisch-specialistische zorg voor de regio West-Brabant. Het ziekenhuis heeft bijna 600 bedden en ruim 2100 fte aan personeelsleden.

Julianne Meijers, bestuurder van Siza.

In het eerste deel van de reeks ‘Besturen in een bijzondere tijd, reflectie in actie’ vertelt Julianne Meijers van Siza over haar ervaringen van de afgelopen weken. Ze gaat onder meer in op het nemen van beslissingen in deze onzekere tijd. “We nemen de beslissing op basis van wat we nu weten, en we kunnen die afweging op basis van nieuwe informatie opnieuw maken. Maar we kunnen niet niks doen.” 

Siza biedt ondersteuning en zorg aan mensen met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking en aan mensen met autisme of niet-aangeboren hersenletsel.
Bij Siza werken 2500 medewerkers die zorg en ondersteuning bieden aan ruim 3500 mensen. Siza heeft 150 locaties verspreid over Gelderland en Midden-Brabant.  

Meer informatie is te vinden op de website van het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur.